İlköğretim 5. Sınıfında Matematik Öğretimi İle Çoktan Seçmeli Test ve Klasik Yazılı Sınavın İlişkisi

Özet: Bu araştırma sınav türü ile matematik derslerınde öğretim, sınav türleri ile mantıksal düşünme testi arasındaki ilişkiyi incelemesi üzerinedir. Araştırma verilerin analiz sonuçları. bir ilköğretim okulunda 5. sınıflarda sınav türünün matematik öğretimi ile ilişkisi olmadığını; klasik yazılı sınavın düşünme yeteneğini geliştirdiğini göstermiştir.

1. GİRİŞ

Eğitimde ölçme ve değerlendirme sınavlarla olmaktadır. Hedef davranışların ne kadar gerçekleştirildiği, amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığı, hangi konuların yeterince öğrenildiği hangilerinde ne gibi eksiklerin bulunduğu, yanlış öğrenmelerin olup olmadığı  yapılan sınavlarla anlaşılır [1, 2]. Bu nedenle, matematik derslerinde öğrenmenin ne şlçüde gerçekleştiği konusunda  yapısal ve biçim yönünden birbirinden farklı sınavların yapılması gerekir.

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarının 5. sınıflarında matematik öğretiminde çoktan seçmeli test sınavının mı, klasik yazılı sınavın mı daha faydalı olduğunu araştırarak karşılaştırmaktır. Araştırmanın evrenini, İstanbul ili Bahçelievler ilçesi Kudret Saraçoğlu İlköğretim Okulunda okuyan 5. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Kudret Saraçoğlu İlköğretim Okulunun 5/A ve 5/D sınıflarında okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmaya ait veriler, 1997-98 eğitim öğretim yılında  İstanbul ili Bahçelievler ilçesinde bulunan K. Saraçoğlu İlköğretim okuldan toplanmıştır. Araştırmaya konu olan veriler sınav soruları ve mantıksal düşünme testi (MDT) sorularıdır. Sınav sorularının seçiminde konunun uzmanı öğretmenlerin ve Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi öğretim üyelerinin görüşlerine yer verilmiştir.  Daha önceden hazırlanan 30 soru arasından seçilen 10  klasik  soru, 52 soru arasından seçilen 20 çoktan seçmeli soru, araştırmanın ölçme aracı olan sınav sorularını oluşturmuştur.  Öğrencilere anlatılan konunun ardından, ne kadarlık öğrenmenin olduğuna bakmak için aynı sorular 5 hafta arayla 2 kez sorulmuştur. Sınav türünün öğrencilerin düşünme yeteneklerini ne ölçüde etkilediğine bakmak için de aynı öğrencilere birinci sınav öncesinde ve ikinci sınav sonrasında MDT uygulanmıştır.

Bu araştırmada elde edilen sonuçlar matematik öğretimi ve sınav türü ile MDT arasındaki ilişkiyi incelemesi açısından önemlidir. Nitekim, yapılan araştırma verilerinin analizi, 5. sınıflarda sınav türünün matematik öğretimi ile ilişkisi olmadığını; klasik yazılı sınavın düşünme yeteneğini geliştirdiğini göstermiştir.

2. ARAŞTIRMANIN METODU

Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarının 5. sınıflarında matematik öğretiminde çoktan seçmeli testin mi, yoksa klasik yazılı sınavın mı faydalı olduğunun araştırılmasıdır. Bununla birlikte, adı geçen  sınav türleri ile 5. sınıf öğrencilerinin  düşünme yetenekleri arasındaki  ilişki incelenmiştir.

Evren ve Örneklem: Araştırma  1997-98 eğitim öğretim yılına ait ikinci dönemde İstanbul ili Bahçelievler ilçesinde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini söz konusu ilçede bulunan Kudret Saraçoğlu İlköğretim Okulunun 5. sınıf öğrencileri  oluşturmaktadır. Örneklemi ise Bahçelievler Kudret Saraçoğlu  İlköğretim Okulunda 5/A ve 5/D  sınıflarında okuyan toplam 89 öğrenci oluşturmaktadır.

Verilerin Toplanması:  Hazırlanan 30 soru arasından seçilmiş 10 klasik, 52 soru arasından seçilmiş 20 çoktan seçmeli soru  ve MDT için  güvenirliliği test edilmiş 10 sorudur.

Veri toplama aracının geliştirilmesi için aşağıdaki aşamalar izlenmiştir:

Davranışların saptanması: İlköğretim5. sınıf düzeyinde konuyla ilgili hedef  davranışlar saptanmıştır.

Madde tipinin belirlenmesi: Birleşik cevap gerektiren madde tipi ile doğru cevabı kesin ve biricik olan madde tipi belirlenmiştir.

Soruların yazılması: Sorular yazılırken aşağıdaki davranışlara yönelik olarak yazılmıştır. Süreç içinde izlenmesi gereken ya da boş bırakılan ya  da kritik adımı bulmaya yönelik sorular; bu tür sorularda, verilen problemin seçeneklerde yer alan bilgilerden hangisi kullanılmadan çözülemeyeceği sorulur.

• • • §         Belli bir düşünme süreci içinde ilk ya da sonraki adımı bulabilme
    • §         Verilen bir çözüm yoluna uygun olan problemi seçme
    • §         Verilen çözüm yollarından problem
    • §         En uygun olanı seçme.

Testin Oluşturulması: Bu şekilde oluşturulan sorular   madde  değerlendirme formu ile öğretmenlerimize ve Marmara Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi öğretim üyelerine  verilmiş; gerekli görülen düzeltmelerden  sonra öğretmen kanısıyla sınıf düzeyine uygun  ve madde yapısı hatasız olan  maddeler belirlenerek  on tane  klasik  yazılı sınav sorusu; yirmi tane de çoktan seçmeli test sorusu alınmıştır .

Uygulama: Öğretmenler tarafından sözlü olarak verilen yönergelerde testin amacı, sonuçlarının öğrencileri nasıl etkileyeceği, soruların  nasıl cevaplanacağı ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Öğrenciler bu yönergeye göre soruları cevaplamıştır. Doğru bir şekilde  cevaplandırılmaları için yönergede motive edici ifadelere de yer verilmiştir.

Uygulama: Kudret Saraç İlköğretim Okulu 5/A sınıfı öğrencilerine klasik sınav, 5/D sınıfı öğrencilerine çoktan seçmeli test sınavı uygulanmıştır. Öğrencilerin niteliklerini ölçmek için de  klasik yazılı sınav soruları ile  çoktan seçmeli test sorularının bazıları aynı sorulmuştur. Öğrencilerin düşünme yeteneklerini ölçmek için ise MDT uygulanmıştır.

3. VERİLERİN ANALİZİ, BULGU VE YORUMLAR

3.1. Verilerin Analizi

Test sorularından elde edilen sonuçlar frekans dağılımı şeklinde özetlendikten sonra çoktan seçmeli test sonuçları ile klasik  yazılı  sınav sonuçları t-testi ve varyans analizi yapılarak karşılaştırılmıştır. Aynı sınıfa uygulanan sınav sonuçları ve MDT sonuçları çiftlenmiş örnek t-testi kullanılarak, farklı şubelerdeki öğrencilere ait sınav sonuçları ve MDT sonuçları ise ANOVA ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen verileri test etmek üzere uygulanan istatistiksel teknikler ise bir boyutlu varyans analizi (ANOVA),  t-testidir.

Elde edilen verilerin çözümlemeleri SPSS paket programından yararlanarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlar α = ,01 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir.

3.2. Bulgular Ve Yorum

İlköğretim 5. sınıflardan elde edilen verilere göre şu bulgular elde edilmiştir:

5/A sınıfına ait birinci ve ikinci sınav sonucu ile 5/D sınıfına ait birinci ve ikinci sınav sonuçları, aynı örneklemden elde edilen veriler olduğundan çift örneklem t testi ile değerlendirilmiştir. 5/A sınıfına ait  çift örneklem t testi Tablo 1 ve 5/D sınıfına ait çift örneklem t testi Tablo 2 de gösterilmiştir. Tablo 1 de 5/A sınıfının birinci ve ikinci sınav sonuçlarının  farklı olmadığı  varsayımı için H0 hipotezi ve farklı olduğu varsayımı için  de H1 hipotezi geliştirilmiştir. H0 hipotezini gerçekleştirmek üzere  çift örnek t testi yapılmıştır.

Tablo 1. 5-A Sınıfının I.  ve II. Sınav Sonucunun Karşılaştırılması: t-testi

Tablo 1’de görüldüğü gibi p>0,01 olduğundan Ho hipotezi reddedilmemiştir. Yani, 5-A sınıfında  birinci sınavdan alınan not ile  ikinci sınavdan alınan notlar arasında anlamlı fark yoktur. Ancak elde edilen p değeri  α = ,05 için Ho reddedilir, yani iki sınav sonucu arasında manidar fark olduğu sonucu çıkar.  Daha da  net bir sonuç elde etmek için bununla ilgili bir başka  araştırma daha yapılabilir.

Tablo 2 de 5/D sınıfının birinci ve ikinci sınav sonuçlarının farklı olmadığı varsayımı için Ho hipotezi ve buna alternatif olarak da iki sınav sonucunun farklı olduğu vatsayımı için de H1 hipotezi geliştirilmiştir.  Burada çift örnek t testi uygulanmıştır. Tablo 2 de   p > ,01 olduğundan Ho hipotezi reddedilmemiştir, 5-D sınıfında birinci sınavdan alınan notlarla ikinci sınavdan alınan notlar arasında anlamlı fark yoktur. Birinci sınav ile ikinci sınav arasında anlamlı fark görülmemiştir. (Çift örneklem t- testi uygulanmıştır )

Tablo 2. 5-D Sınıfının Birinci ve İkinci Sınav Notların Karşılaştırılması:  t-testi sonuçları

5/A ve 5/D sınıflarına ait birinci sınav sonuçlarının karşılaştırılmasında, farklı örneklem olmalarından dolayı tek yönlü varyans analizi (ANOVA)  kullanılmıştır. 5/A ve 5/D sınıflarına ait birinci sınav sonucunun farklı olmadığı varsayımı için Ho hipotezi ve buna alternatif olarak da iki sınıfa ait birinci sınav sonucunun farklı olduğu varsayımı için H1 hipotezi geliştirilmiştir. (Farklı örneklem olduğundan Anova testi uygulanmıştır.)

   Tablo 3. 5-A ve 5-D Sınıflarının Birinci Sınav Sonuçlarının  Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)

Tablo 3’de   p> ,01 olduğundan Ho hipotezi reddedilememiştir, yani birinci yazılı sınav sonuçları ile birinci çoktan seçmeli test sonuçları arasında anlamlı  fark  yoktur .

5/A ve 5/D sınıflarına ait ikinci sınav sonucunun farklı olmadığı varsayımı için Ho hipotezi ve buna alternatif olarak da iki sınıfa ait ikinci sınav sonucunun farklı olduğu varsayımı için H1 hipotezi geliştirilmiştir. Ho hipotezini gerçekleştirmek üzere ANOVA  (farklı örneklem olduğu için) uygulanmıştır.

Tablo 4. 5. Sınıfların İkinci Sınav Sonuçlarının Farklılığı İle İlgili Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)

Tablo 4 de p > ,01 olduğundan Ho hipotezi reddedilememiştir yani iki sınavın notları   arasında anlamlı  fark olmadığı sonucuna ulaşırız .

Öte yandan, sınav türü ile düşünme yeteneği arasındaki ilişki için birinci sınavdan önce ve ikinci sınavdan sonra MDT uygulanmıştır. Tablo 5 ve Tablo 6 da MDT sonuçlarına yer verilmiştir. 5/A ve 5/D sınıfları iki farklı örnekleme ait olduğundan istatistiksel teknik olarak ANOVA kullanılmıştır.  Tablo 5 de iki sınıfın MDT sonuçlarına ait frekans dağılımı gösterilmiştir.

 Tablo 5. Beşinci Sınıfların İkinci M DT Sonuçlarına Ait Frekans Dağılımı

İki sınıfa ait MDT sonuçları arasında fark olmadığı varsayımı için H0,  alternatif olarak iki test sonucunun farklı olduğu varsayımı için H1 hipotezi geliştirilmiştir.  ANOVA  testi uygulanmıştır

Tablo 6. Beşinci Sınıfların İkinci MDT Sonuçlarının Farklılığı İle İlgili Tek Yönlü Varyans Analizi

Tablo 6 da  p ,01 olduğu için Ho hipotezi reddedilir, yani 5-A ve 5- D sınıflarının ikinci mantıksal düşünme testi sonuçları arasında fark olduğu kabul edilir. Bu farklılığın Tablo 5 ten klasik sınav ile değerlendirme yapılan 5-A sınıfı lehine olduğu söylenebilir.

4. SONUÇ VE ÖNERİLER

4.1. Sonuç

Bu araştırmada, ilköğretim okullarında uygulanan sınav türü ile matematik öğretimi arasındaki ilişki incelenmiştir ve şu sonuca varılmıştır. 5/A sınıfının birinci ve ikinci sınav sonucu arasında a= ,01 manidarlık düzeyinde manidar bir farka ulaşılamamıştır. Ancak, a = ,05 manidarlık düzeyinde sonuç manidar çıkmıştır. 5/D sınıfının birinci ve ikinci sınav sonucu arasında a = ,01 manidarlık düzeyinde  manidar bir fark bulunamamıştır. 5/A ve 5/D  sınıflarına ait birinci ve ikinci sınav sonuçları arasında da a = ,01 manidarlık düzeyinde manidar bir farka rastlanmamıştır. Yani sınav türü ile matematik öğretimi arasında ilişki bulunamamıştır.

Sınav türü ile mantıksal düşünme arasındaki ilişkide ise a =,01 manidarlık düzeyinde anlamlı ilişki bulunmuştur. Bu ilişkiye göre klasik sınav ile mantıklı düşünme arasında olumlu bir ilişki vardır.

4.2. Öneriler

Bütün bu yorumların ışığı altında beşinci sınıf öğrencilerinin matematik başarısı ve sınav türü ilişkisi konusunda yapılabilecek yeni çalışmalar için getirilen öneriler aşağıda sunulmuştur.

İlkokulda çocuklara sınav olarak, düşünme yeteneklerini geliştirmek amacıyla  klasik yazılı sınav uygulanmalıdır. Sınav soruları sadece bilgi düzeyinde olmamalı, kavrama, analiz, sentez,yorumlama düzeyinde de sorular sorulmalı. Klasik sınavla değerlendirilen sınıf için sonuçların a= 0,01 manidarlık düzeyinde anlamlı çıkması göz önünde bulundurularak klasik sınavla ilgili olarak başka bir araştırma yapılabilir.

KAYNAKÇA

[1] Özçelik, D.Ali., Okullarda Ölçme ve Değerlendirme, ÖSYM Eğitim Yayınları, Ankara.

[2] Tekin, Hasan, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Yargı Yayınları, Ankara.

[3] Tekindal, Satılmış, “Yazılı yoklamaların güvenirliğine yönelik bir araştırma”